Πολλοί γονείς συχνά ανησυχούν για το γεγονός ότι τα παιδιά τους χρειάζονται γυαλιά για να βλέπουν ευκρινώς μακριά (μυωπία). Η ανησυχία τους γίνεται μεγαλύτερη όταν βλέπουν στο οφθαλμολογικό εξεταστήριο, πόσο κακή είναι η όραση τους χωρίς γυαλιά αλλά και πώς, χρόνο με το χρόνο, τα νούμερα στις συνταγές γίνονται όλο και μεγαλύτερα.

Τι ακριβώς είναι μυωπία;

Στη μυωπία μια παράλληλη δέσμη ακτίνων εισερχόμενη στο μάτι δεν εστιάζεται στον αμφιβληστροειδή (τον νευρικό χιτώνα του ματιού) αλλά μπροστά απ’αυτόν. Έτσι οι ακτίνες, αφού χιαστούν, φθάνουν στον αμφιβληστροειδή αποκλίνουσες και κάθε σημείο ενός αντικειμένου απεικονίζεται στον αμφιβληστροειδή σαν κύκλος σύγχυσης και το αντικείμενο φαίνεται θολό.

Που όμως οφείλεται η μυωπία?

Η μυωπία οφείλεται σε μεγάλο προσθιοπίσθιο άξονα του ματιού (αξονική μυωπία), σε μεγάλη διαθλαστική δύναμη του οπτικού συστήματος(διαθλαστική μυωπία) ή σε συνδυασμό των παραπάνω. Τέλος η εμφάνιση μυωπίας ή η επιδείνωση της ήδη υπάρχουσας σε μεγάλη ηλικία, συνήθως οφείλεται σε πυρηνική σκλήρυνση του φακού (πυρηνικός καταρράκτης) παρότι δημιουργεί παροδικά ευκρινή όραση στην κοντινή απόσταση.

Πότε εμφανίζεται η μυωπία;

H μυωπία συνήθως παρουσιάζεται στην αρχή της εφηβείας, μεγαλώνει προοδευτικά με διαφορετικούς ρυθμούς και σταθεροποιείται στην ηλικία των 18-20 ετών. Η αύξηση της μυωπίας σταματάει συνήθως μετά την ολοκλήρωση της ανάπτυξης του σώματος. Είναι δυνατόν αν συνεχιστεί και μετά, όπως στην περίπτωση εκφυλιστικής μυωπίας (υψηλές μυωπίες άνω των 6 βαθμών) η οποία συνοδεύεται από εκφυλιστικές αλλοιώσεις των χιτώνων του ματιού (παθολογική μυωπία).

Το παιδί μου έχει μυωπία. Πόσο θα αυξηθεί?

Από την ανάλυση των δεδομένων μεγάλων μελετών προκύπτει ότι σε κάθε μυωπικό παιδί αναμένεται μέση ετήσια αύξηση της μυωπίας μισού με ένα βαθμού, με αναμενόμενες μεγαλύτερες αποκλίσεις κατά την έναρξη της εφηβείας. Αυτή η αύξηση θεωρείται «φυσιολογική» και είναι στα πλαίσια της «σχολικής» μυωπίας, απαιτεί δέ την χρησιμοποίηση όλο και δυνατότερων γυαλιών αλλά ο οφθαλμός δεν κινδυνεύει απαραίτητα περισσότερο από κάποια ασθένεια. Η ποιότητα της όρασης με γυαλιά είναι ίδια είτε το μάτι έχει 2 βαθμούς μυωπία είτε έχει 4 βαθμούς.

Μερικές πρακτικές συμβουλές για την ‘συγκράτηση’ της μυωπίας που δεν έχουν την σφραγίδα της επιστημονικής απόδειξης, έχουν προταθεί από αξιόλογους ερευνητές. Αυτές είναι οι εξής:

1. Το διάβασμα να μην γίνεται ποτέ σε απόσταση λιγότερη των 30 cm και να χρησιμοποιείται απαραίτητα καλός φωτισμός.
2.  Να γίνονται διαλείμματα κατά το διάβασμα ώστε να διακόπτεται η προσαρμογή
3.  Να γίνονται τακτικοί έλεγχοι της διάθλασης στα παιδιά χωρίς όμως να «κυνηγάμε» την όραση 10/10. Μικρή υποδιόρθωση της μυωπίας είναι θεμιτή αλλά άνω των 0.75Δ υποδιορθώσεις όχι μόνο δεν προστατεύουν αλλά πιθανό και να ευθύνονται για περαιτέρω αύξηση της μυωπίας..
4. Να μην φορά το παιδί τα γυαλιά του για μερικά λεπτά το πρωί και το βράδυ ανεξάρτητα του βαθμού της μυωπίας (2-3 λεπτά ίσως αρκούν).

Η αποφυγή χρήσης των γυαλιών συνεχώς, (χρήση των γυαλιών μόνο για μακριά) καθώς και η εσκεμμένη υποδιόρθωση στα γυαλιά που συνταγογραφούνται αλλά και η μη συνταγογράφηση γυαλιών, δεν σχετίζεται με καμιά επιστημονική τεκμηρίωση στην παγκόσμια κοινότητα της οφθαλμολογίας για την ανάσχεση του βαθμού της παιδικής μυωπίας.