Το μάτι είναι σαν μια μπάλα και χρειάζεται να διατηρήσει ένα επίπεδο πιέσεως (ενδοφθάλμια πίεση) προκειμένου να λειτουργήσει σωστά.
Παλαιότερα η μέτρηση του επιπέδου της ενδοφθάλμιας πιέσης χρησιμοποιείτο για να καθορίσει τη διάγνωση του γλαυκώματος. Είναι όμως γνωστό εδώ και πολλές δεκαετίες, ότι υπάρχουν μάτια με υψηλές πιέσεις που δεν έχουν γλαύκωμα και μάτια με χαμηλές πιέσεις που έχουν γλαύκωμα, ιξού και το γλαύκωμα χαμηλής πιέσεως που υπάρχει έως ξεχωριστή κλινική οντότητα.
Έτσι λοιπόν η ενδοφθάλμια πίεση θεωρείται πλέον ως παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη του γλαυκώματος. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι το οικογενειακό ιστορικό, η προχωρημένη ηλικία κτλ.
Πώς γίνεται η μέτρηση της ενδοφθάλμιου πιέσεως;
Η μέτρηση της ενδοφθάλμιου πιέσεως γίνεται πλέον με διάφορες συσκευές (τονόμετρα) όπως το τονόμετρο αέρος, το Pascal, ή το ORA (Ocular response analyser).
Οι καινούργιες αυτές τεχνολογίες προσφέρουν άνεση και ευκολία, η πιο συχνά όμως μέθοδος μέτρησης της ενδοφθάλμιας πιέσης παραμένει η μέτρηση με το τονόμετρο επιπέδωσης τύπου Goldman στη σχισμοειδή λυχνία. Παρότι η μέτρηση της πιέσεως με το τονόμετρο Goldman εξαρτάται από το πάχος και τις βιο-μηχανικές ιδιότητες του κερατοειδούς (δίνει π.χ λανθασμένα αποτελέσματα σε λεπτούς κερατοειδείς-όπως σε μάτια που έχουν κάνει Lasik) , ακόμα και σήμερα αποτελεί σημείο αναφοράς παγκοσμίως.
Η μέση τιμή πιέσεως είναι 16mmHg με εύρος από 10-20 mmHg. Ενδοφθάλμιος πίεση πάνω από 20mmHg θεωρείται ύποπτη και μπορεί να είναι ο πρόδρομος ανάπτυξης γλαυκώματος.
Πώς σχετίζεται η ενδοφθάλμια πίεση με το γλαύκωμα;
Η μεγάλη πλειονότητα των περιστατικών με γλαύκωμα σε Ευρώπη και Αμερική σχετίζεται με υψηλή ενδοφθάλμια πίεση. Υψηλή ενδοφθάλμια πίεση προκύπτει είτε από υπερβολική παραγωγή του υδατοειδούς υγρού από το ακτινωτό σώμα είτε από παρεμπόδιση της αποχέτευσης του από το διηθητικό ηθμό (γωνία προσθίου θαλάμου).
Στη πραγματικότητα ,όλες σχεδόν οι μορφές αυξημένης ενδοφθάλμιας πίεσης προκύπτουν από κάποια μορφή παρεμπόδισης της αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού από το διηθητικό ηθμό.
Υπάρχει πάντα υψηλή ενδοφθάμια πίεση στο γλαύκωμα;
Υπάρχουν ασθενείς που έχουν μια προοδευτική οπτική νευροπάθεια αλλά σπάνια ή σχεδόν ποτέ αυξημένη πίεση. Αντιπαραθέσεις υπάρχουν ανάμεσα στους ερευνητές αν οι άνθρωποι αυτοί έχουν νεύρα ιδιαίτερα ευαίσθητα στην ενδοφθάλμια πίεση, ή εάν άλλοι παράγοντες, όπως η μη καλή αιμάτωση ή οξυγόνωση του οπτικού νεύρου, προκαλούν οπτική νευροπάθεια. Η γλαυκωματική οπτική νευροπάθεια χωρίς υψηλή πίεση ονομάζεται ‘γλαύκωμα χαμηλής πιέσεως’ ή ‘γλαύκωμα φυσιολογικής πιέσεως’.