Έχετε ένα αίσθημα ξένου σώματος, ότι κάτι υπάρχει μέσα και σας ενοχλεί ή αισθάνεστε κάψιμο και φαγούρα και δεν ανέχεστε τους φακούς επαφής. Μπορεί να είναι ευαίσθητα στο φως, να βλέπετε θαμπά μερικές φορές ή και να δακρύζετε κάποιες άλλες. Όλα αυτά είναι συμπτώματα ξηροφθαλμίας.
Τα μάτια σας χρειάζονται λίπανση
Το σώμα μας φυσιολογικά παράγει συνεχώς λιπαντικές ουσίες για τα μάτια μας, αλλά όταν δεν επαρκούν ή είναι κακής ποιότητας, τότε τα μάτια μας πονάνε και επηρεάζεται και η όραση μας. Η λίπανση είναι πολύ σημαντική γιατί τα βοηθάει να λειτουργήσουν φυσιολογικά.
Τι κάνουν τα δάκρυα
Τα δάκρυα λιπαίνουν την επιφάνεια των ματιών σας και τα προστατεύουν από μικροσωματίδια και μολύνσεις. Κάθε φορά που ανοιγοκλείνετε τα μάτια σας, τα δάκρυα απλώνονται σε όλη την επιφάνεια του ματιού σας και με τους βλεφαρισμούς σπρώχνονται στη συνέχεια στην άκρη του ματιού και αποχετεύονται στο εσωτερικό της μύτης. Αν η ποσότητα ή η ποιότητα των δακρύων σας δεν είναι καλή τότε τα μάτια σας στεγνώνουν και ερεθίζονται.
Το σύνδρομο της ξηροφθαλμίας
Η πιο συχνή αιτία ξηροφθαλμίας οφείλεται στο ότι τα μάτια σας δεν παράγουν ικανοποιητική ποσότητα δακρύων. Αυτό λέγεται ξηρά κερατοεπιπεφυκίτιδα. Πολλές αιτίες μπορεί να το προκαλέσουν αυτό. Ανάλογα την αιτία, η ξηροφθαλμία μπορεί να φύγει από μόνη της ή να επιμένει και να γίνει μόνιμη.
Πιθανές αιτίες:
- Η ηλικία. Οι αδένες που παράγουν δάκρυα δεν δουλεύουν καλά καθώς μεγαλώνουμε και δεν παράγουν ικανοποιητική ποσότητα δακρύων.Επιπλέον τα βλέφαρα γερνούν και χαλαρώνουν και δεν απλώνουν ικανοποιητικά τα δάκρυα σε όλο το βολβό με αποτέλεσμα αυτός να ξηραίνεται.
- Μερικές Παθήσεις. Αυτοάνοσα νοσήματα,προσβάλουν την ικανότητα του σώματος σας να παράγει δάκρυα και προκαλούν ξηροφθαλμία. Παραδείγματα αυτοάνοσων νοσημάτων είναι ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος η ρευματοειδής αρθρίτιδα όπως και το σύνδρομο Sjogren το οποίο προσβάλει τους αδένες του σάλιου και αυτούς των δακρύων.
- Χειρουργείο στα μάτια. Η ξηροφθαλμία μπορεί να είναι μια παρενέργεια της χειρουργικής καταρράκτη, του LASIK ή του PRK (laser μυωπίας) και αυτό γιατί τα νεύρα που δίνουν το ερέθισμα για την παραγωγή δακρύων, παροδικά αδρανοποιούνται μετά από οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση στον οφθαλμό. Στη συνέχεια η νεύρωση αποκαθίσταται και τα συμπτώματα υποχωρούν.
Σύνδρομο εξάτμισης της δακρυικής στοιβάδας
Τα δάκρυα εξατμίζονται όταν μπλοκάρουν οι αδένες που παράγουν τη λιπιδική στοιβάδα των δακρύων. H πάθηση αυτή ονομάζεται Μειβομιανίτις και αντιμετωπίζεται με θερμές κομπρέσες και καθαρισμό των βλεφαρίδων με ειδικά σαπούνια για να απομακρυνθούν τα νεκρά κύτταρα, το λίπος και τα βακτήρια που αποφράσσουν τους αδένες.
Δακρυοκυστίτιδα είναι μια μόλυνση του δακρυικού συστήματος και συμβαίνει όταν τα σωληνάκια που βρίσκονται κάτω από το δέρμα και αποχετεύουν τα δάκρυα από τα μάτια στη μύτη, μπλοκάρουν και επιμολύνονται από βακτήρια. Τα συμπτώματα είναι πόνος, ερυθρότητα, πρήξιμο,πολλά δάκρυα, εκκρίσεις από τα μάτια και πυρετός. Η αντιβίωση από το στόμα είναι απαραίτητη.
Φάρμακα
Αν έχετε συμπτώματα ξηροφθαλμίας και παίρνετε φαρμακευτική αγωγή, διαβάστε τις οδηγίες του φυλλαδίου. Μερικά φάρμακα, κυρίως τα αντισταμινικά, οι β-αναστολείς και μερικά αντικαταθλιπτικά, μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή των δακρύων σας και να προκαλέσουν ξηροφθαλμία.
Πώς χειροτερεύει η ξηροφθαλμία:
- Απουσία υγρασίας. Αν δεν υπάρχει αρκετή υγρασία στον αέρα, όπως σε ένα θερμαινόμενο δωμάτιο με air-condition ή μέσα στο αεροπλάνο για παράδειγμα, τα στεγνά μάτια θα χειροτερέψουν αισθητά. Επίσης, αν φυσάει δυνατός αέρας ή είστε στο ποδήλατο ή ακόμα περισσότερο στη μηχανή χωρίς κράνος, τα πράγματα σίγουρα θα χειροτερέψουν.
- Πολύ ώρα στον υπολογιστή. Αν είστε πολύ ώρα στον υπολογιστή ή στο κινητό σας, η ξηροφθαλμία θα χειροτερέψει διότι ξεχνάτε να ανοιγοκλείσετε τα μάτια σας και τα δάκρυα δεν απλώνονται πάνω στον βολβό με αποτέλεσμα τα μάτια σας να στεγνώνουν και να βλέπετε θαμπά ιδίως αν φοράτε και φακούς επαφής.
- Φακοί επαφής. Οι φακοί επαφής είναι ένα ξένο σώμα που βρίσκεται συνεχώς μέσα στα μάτια σας και όταν αυτά είναι στεγνά, τους αισθάνεστε άσχημα και σας ενοχλούν.Αυτός είναι και ο συνηθέστερος λόγος που οι χρήστες Φακών επαφής αποφασίζουν να κάνουν laser για την μυωπία τους, όταν δηλαδή λόγω της ξηρότητας που αυτοί προκαλούν δεν μπορούν άλλο να τους ανεχθούν.
Τι μπορείτε να κάνετε:
- Τεχνητά δάκρυα
. Τα αγοράζετε από το φαρμακείο και μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα από διαφορετικές μάρκες που κυκλοφορούν στην αγορά. Προτιμήστε τα δάκρυα χωρίς συντηρητικά με υαλουρονικό που είναι ιδιαίτερα λιπαντικά. Μιλήστε με το γιατρό σας που θα σας συμβουλέψει για το ποια δάκρυα είναι κατάλληλα για εσάς. - Αλλάξτε τη δίαιτα σας. Τα ω-3 λιπαρά οξέα στη δίαιτα βοηθάνε, μεταξύ άλλων, στη ποιότητα της λιπιδικής στοιβάδας των δακρύων σας. Η καλύτερη πηγή ω-3 λιπαρών είναι τα λιπαρά ψάρια όπως οι σαρδέλες, το σκουμπρί και ο σολομός. Αν δεν σας αρέσουν τα ψάρια μπορείτε να πάρετε συμπληρώματα με ω-3 λιπαρά.
Αν τα μάτια σας είναι στεγνά, τότε αποφύγετε μερικά πράγματα που θα τα ερεθίσουν όπως τα πιστολάκια για τα μαλλιά, τα κλιματιστικά, τον άνεμο, τον καπνό και διάφορα χημικά που υπάρχουν σε εργοστάσια. Αγοράστε ένα υγροποιητή ατμόσφαιρας και κάνετε συχνά διαλείμματα στον υπολογιστή. Αν κάνετε σκι ή κολύμπι, χρησιμοποιείστε προστατευτικά γυαλιά τα οποία θα κρατήσουν την υγρασία στα μάτια σας.
Επισκεφτείτε τον οφθαλμίατρό σας
Αν τα μάτια σας είναι στεγνά και αυτό κρατάει αρκετές ημέρες τότε επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. Καλό θα ήτανε να τον επισκεφτείτε πριν ακόμα ξεκινήσετε τις λιπαντικές σταγόνες. Η ξηροφθαλμία είναι τις περισσότερες φορές μία ενόχληση παρά μία πραγματική απειλή για την υγεία των ματιών σας. Ωστόσο μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα και καλό θα είναι να είστε σίγουροι για την υγεία των ματιών σας.